Tarihi Denizcilik Haritaları ve Akdeniz Sergisi – Monaco

Tarihi Denizcilik Haritaları ve Akdeniz Sergisi
Yacht Club de Monaco1 – 14 Nisan 2019

Tarihi Denizcilik Haritaları ve Akdeniz Sergisi,, Tarihi Denizcilik Haritaları ve Akdeniz sergisinin açılışı   Uluslararası Hidografi  Teşkilatı ( IHO )’nin 100ncü kuruluş yıldönümü etkinlikleri çerçevesinde  1 Nisan Pazartesi aksamı Monaco Yat Kulübünde, Prens Albert’in teşrifleriyle ve Paris Büyükelçimiz Sayın İsmail Hakki Musa, Monaco Fahri Konsolosumuz Dr. İlhami Aygün,T.C. 22’nci Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Metin Ataç, TINA Başkanı Oğuz Aydemir, TINA Yönetim Kurulu üyesi Enes Edis, IHO Direktörü E. Amiral Mustafa İpteş, Monaco Protokolü ve diğer davetlilerin katilimi ile son derece nezih bir ortamda basari ile gerçekleştirilmiştir.

Uzun hazırlıklar ve büyük gayretlerle tam bir ekip çalışması ile gerçekleştirilen bahse konu serginin açılış töreninin, son derece başarılı geçtiği ve sergilenen eserlerin gerek protokole dahil zevat, gerekse tüm davetliler tarafından takdir ve övgüye layık görüldüğü gözlenmiştir.

TINA’nın ana sponsorluğunu yaptığı ve ağırlıklı olarak Türk denizcilik tarihi ve deniz haritacılığının tanıtımının yapıldığı serginin yapımcılığı ve küratörlüğü Ali Rıza İşipek tarafından yerine getirilmiştir.

Bilindiği üzere UNESCO tarafından 2013 yılı, 1513 Dünya haritasının 500. Yılı dolayısıyla “Piri Reis Yılı”, 2014 yılı ise Matrakçı Nasuh’un vefatının 450. Yılı nedeniyle Matrakçı Nasuh Yılı olarak ilan edilmiştir. Sergideki parçalar da çoğunlukla Piri Reis ile Matrakçı Nasuh’u tanıtmaya yönelik eserlerden seçilmiştir.

Ünlü Türk denizcisi, coğrafyacısı ve haritacısı olan Piri Reis, yorumladığı ve resmettiği haritalar ve özellikle de Kitab – ı Bahriye isimli eserleri dünya denizcilik tarihinin öncüleri arasındadır. Dünyada, coğrafyanın ekonomik, sosyal ve kültürel etkilerini de birleştiren öncülerden biri olan Piri Reis, sadece Türk tarihine değil, aynı zamanda dünya denizcilik tarihine de damgasını vurmuştur. 500 yıl önce yorumladığı ve çizdiği coğrafi bölgelerdeki benzerlikler, Piri Reis’in evrensel gözlem becerisi ve bilimsel yönünü açık bir şekilde göstermektedir.

Piri Reis seyir sanatı ile ilgili modern çağ öncesi yazılmış olan 1521 tarihli Kitab – ı Bahriye’nin yazarıdır. Kitap Akdeniz’deki belli başlı, liman, körfez, ada, yarımada, boğaz ve barınaklar, aynı zamanda seyir ve astronomi ile ilgili teknikler ile her bir ülke ve şehir halkı hakkında ve kültürleri konusunda detaylı bilgileri ihtiva etmektedir. Sergide Kitab – ı Bahriye’de yer alan ve Fransa – Monako sahillerine ait çeşitli portolanların bir Osmanlı sanatı olan İznik Çinisi üzerine uygulanması sonucu ortaya çıkan tablolar izleyicilerin beğenisine sunulmaktadır.

1543 – 1544 yıllarında Fransa İmparatorluğu’na yardım etmek maksadıyla Fransa sahillerine intikal eden Barbaros Hayrettin, 15 ay boyunca bu kıyılarda seyretmiştir. Barbaros’un filosunda bulunan Matrakçı Nasuh ise Marsilya, Toulon, Nice ve Antibes gibi Fransız limanlarını büyük bir doğruluk ve ustalıkla minyatürlerine resmetmiştir. Sergide Matrakçı Nasuh’a ait bu minyatürlerin yine İznik Çinisi üzerine aktarılmış olan örnekleri yer almaktadır.

Günümüzde deniz haritaları genellikle digital hale gelmiş ve geçmişin her biri birer sanat eseri olan, deri ve kağıda basılı haritalar adeta yok olmuştur. Sergide denizcilik tarihinin en önemli belgeleri olan haritalar, kağıt, tuval, çini, ipek ve cam olmak üzere beş farklı materyal üzerine uygulanmıştır.

E. Amiral Işık Biren’in fikir babalığını yapmış olduğu serginin Türkiye’nin tarihte denizcilik bilim ve kültürüne yapmış olduğu katkıları göstermesi açısından önemli bir işlev görnüş ve ziyaretçiler tarafından beğeni ile izlenmiştir. Sergi açılışında Prens II. Albert’in ve davetlilerin büyük beğenisi ve ilgisi bunun en güzel göstergesi olmuştur. Denizciliği çok seven Prens II. Albert sergi açılışında küratör Ali Rıza İşipek tarafından eserlerle ilgili olarak verilen bilgileri büyük bir dikkatle dinlemiş, sorular yöneltmiş ve eserleri çok beğendiğini belirtmiştir.

Serginin gezilmesi sırasında Prens II. Albert, TINA Yönetim Kurulu üyemiz Sn. Jeff Hakko’nun destekleriyle Vakko sponsorluğunda hazırlanmış olan harita desenli ipek fular ve kravat örnekleri ile, 24 ayar altınla kaplanmış cam ürünleri çok beğendiğini ifade etmiştir. Serginin sonunda Küratör Ali Rıza İşipek tarafından Prense altınla bezenmiş 18. Yüzyıl Monaco haritasının yer aldığı bir vazo ile sergi için Vakko tarafından özel olarak hazırlanmış olan İpek kravat ve fular hediye edilmiştir. Prens II. Albert tarafından da, serginin ana sponsorluğunu yapmış olan TINA Başkanı Oğuz Aydemir’e ve Vakko adına Yönetim Kurulu üyemiz Enes Edis’e altın bir tabak hediye edilmiştir.

Dünyada hidrografi bilimine büyük katkılar sağlamış olan Prens II. Albert’in dedesi Prens I. Albert’e ait olan yağlı boya tablo ise prensi oldukça duygulandırmıştır. Sergi sonunda Prens I. Albert’e ve yatı Hirondella II.ya ait iki adet yağlı boya tablo Monaco sarayına hediye edilmiştir. Saray adına tabloları Monaco Chef de Cabinet ( bizdeki karşılığı başbakan ) Sn. Georges LISIMACHIO teslim almıştır.

TINA Başkanı Oğuz Aydemir, Türkiye’nin tarihi ve kültürünü tanıtmaya yönelik bu ve benzeri etkinlikleri bundan önce olduğu gibi gelecekte de desteklemeye devam edeceklerini, eserleri Monaco’dan sonra talep olursa İstanbul’da da sergileyerek Türk denizcilik tarihi ve Türk sanatının daha geniş kitlelere duyurmayı planladıklarını ifade etmiştir.